Cứ đến ngày 23 tháng Chạp, mỗi gia đình Việt Nam đều thực hiện bài cúng ông Táo để tiễn Táo quân về trời. Người dân tin rằng ba vị thần quản việc bếp núc cưỡi cá chép lên trời báo cáo Ngọc Hoàng về những việc của gia đình trong năm qua.

Hãy cùng tìm hiểu tục lệ, thủ tục cúng ông Công ông Táo ở đâu trong nhà sao cho đúng, cần sắm lễ, mâm cúng ra sao, những kiêng kỵ tránh mắc phải và bài văn khấn khi làm lễ để gia đình luôn bình an, may mắn trong năm mới qua bài chia sẻ sau:

Sự tích ông Công ông Táo

Nếu bạn chưa thực sự hiểu rõ ông Công và ông Táo là ai hãy cùng trở về sự tích được dân ta lưu truyền lại dưới đây:

Táo Quân bắt nguồn từ ba vị thần của Lão giáo Trung Quốc là Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ. Một trong những tích được dân gian ta lưu truyền kể rằng, có đôi vợ chồng là Trọng Cao và Thị Nhi sống gắn bó bên nhau lâu nhưng không có con, vì vậy dần hay sinh cãi cọ. Một lần, hai vợ chồng có xô xát lớn, người vợ Thị Nhi bỏ đi và về sau gặp Phạm Lang kết thành vợ chồng.

Về phần Trọng Cao, sau đó vô cùng ân hạn đã quyết định đi tìm lại Thị Nhi. Đi qua ngày tháng hết tiền và gạo đành ăn xin dọc đường và tình cờ tìm đúng nhà vợ mình. Thị Nhi nhận ra chồng mình, vô cùng xúc động đã mời Trọng Cao ăn cơm. Bất chợt Phạm Lang về, để chồng không hiểu nhầm, Thị Nhi đã để Trọng Cao vào đống rơm sau nhà.

Không may, Phạm Lang muốn có tro bón ruộng nên đốt rơm. Thị Nhi lao vào lửa cứu Trọng Cao. Thấy vợ mình nhảy vào lửa, Phạm Lang cũng nhảy theo và cả ba người đều chết.

Tình nghĩa của ba người khiến Ngọc Hoàng thương tình phong làm Định phúc Táo Quân, Phạm Lang là Thổ Công coi việc bếp, Trọng Cao là Thổ Địa coi việc nhà, còn người vợ Thị Nhi là Thổ Kỳ coi việc chợ búa.

Sự tích Táo quân trong dân gian được lưu truyền

Các Táo không chỉ bẩm những việc làm đúng sai của gia đạo vào ngày chầu Ngọc Hoàng, định cát hung cho gia đình mà còn bảo vệ họ khỏi ma quỷ, mang lại bình yên cho mọi người trong nhà. Đó là lý do tại sao phải cúng ông Công ông Táo để tỏ lòng thành kính và biết ơn những gì mà các vị thần mang lại cho gia đình chúng ta.

Không chỉ Việt Nam, các nước như Trung Quốc, Singapore, Đài Loan cũng cúng ngày 23 tháng Chạp. Nếu như ở Việt Nam phong tục, tục lệ cúng ông công ông táo cưỡi cá chép lên trời thì ở Trung Quốc, Đài Loạn, các vị thần sẽ cưỡi ngựa giấy.

Ngày rước ông Táo về trời

Khấn cúng ông Công ông Táo về trời vào buổi nào trong ngày, giờ nào, ngày nào tốt nhất? Bạn không nhất thiết phải xem ngày cúng tiễn đẹp, chỉ cần cúng trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp để ông Công ông Táo kịp về trời báo cáo Ngọc Hoàng.

Nhiều người thắc mắc cúng ông Công ông Táo buổi sáng hay chiều, trước mấy giờ, lúc nào tốt nhất, trước ngày 23 có được không? Việc này tùy thời gian từng gia đình sắp xếp, có thể cúng ông Táo vào ngày 22 tháng Chạp hay sáng 23 đều được.

Ngày cúng ông công ông táo năm nay vào thứ Sáu, ngày 17/1/2020 dương lịch.

Phong tục cúng ông Công ông Táo và những lưu ý

Cúng ông Công ông Táo không chỉ cần bày biện mâm lễ và cúng, cần phải tuân theo một vài tục lệ kèm theo và tránh phạm đại kỵ, trong đó có những lưu ý sau:

Có nên cúng ông Táo ở nhà thuê, cửa hàng, cơ quan?

Nếu ở chung nhà chủ, bạn không cần phải cúng vì nhà chủ sẽ làm việc này, còn nếu thuê riêng nhà không chung chủ, bạn nên làm lễ cúng để thể hiện lòng thành.

Công ty, cửa hàng có cúng ông Công ông Táo không? Các cửa hàng, công ty không cúng ông Công ông Táo có sao không? Nếu cửa hành kinh doanh có liên quan đến nấu nướng thì có thể cúng ông Táo vì đây là những vị thần quản việc bếp núc. Nếu công ty, cửa hàng không kinh doanh nấu nướng thì cũng không cần làm lễ.

Hướng dẫn cách cúng ông Công ông Táo chuẩn và lưu ý phải biết

Cúng ông Táo ở bếp hay bàn thờ?

Nên cúng ông Công ông Táo ở đâu trong nhà? Lễ vật cúng ông công ông táo về trời đặt ở đâu là đúng, trên nhà hay dưới bếp? Có những gia đình nghĩ rằng ông Công ông Táo là thần bếp nên việc tiến hành cúng lễ sẽ phải diễn ra ở bếp, tuy nhiên gia đình nào thờ bài vị ông Táo và đặt bàn thờ gần bếp thì có thể thắp hương tại đây, còn không thì có thể thực hiện lễ ở bàn thờ thần linh, gia tiên, cái cốt ở tâm phúc.

Khi làm lễ, nên bật bếp để quanh năm gia đình ấm no. Cúng ông công ông táo thắp mấy nén hương? Dân ta thường lấy số lẻ để dâng hương vì số lẻ là âm. Tuy nhiên, nhà Phật không chú trọng số hương dâng, tâm hương là quan trọng.

Nếu bát hương đầy thì rút chân nhang, có thể bốc bát hương, để lại 3-5 chân hương.

Tục lệ cúng ông Táo nhất định phải biết

Điều kiêng kỵ khi cúng ông Công ông Táo

Bạn không nên khấn xin tài lộc khi làm lễ bởi đây là ngày ông Táo lên trời bẩm Ngọc Hoàng chuyện tốt xấu trong gia đình,  tránh đề cập vấn đề tiền bạc làm mất lòng thần linh. Mâm cỗ không cúng thịt vịt, ngan.

Cúng mấy con cá chép và cách thả cá

Dân ta sẽ cúng 3 con cá chép để đưa ba vị thần về trời. Việc thả cá chép sau khi làm lễ xong cũng khá quan trọng, giúp hoàn thành quá trình làm lễ cúng. Bạn đặt ba con cá chép sống trong chậu nước gần mâm cỗ thờ và phóng sinh ra sông, hồ trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp sau khi cúng xong để cá chép hóa rồng đưa ông Công ông Táo về trời.

Nên thả cá nhẹ nhàng xuống nước thay vì tung hất cá từ trên cầu xuống, đồng thời không vứt rác xuống sông để không làm mất đi sự linh thiêng vốn có của tục lệ này.

Dựng cây nêu

Người Việt trước đây còn dựng cây nêu vào 23 tháng Chạp để xua đuổi ma quỷ quấy nhiễu trong thời gian các ông Táo về trời. Một số vùng hiện nay vẫn giữ được tục lệ này.

Sau khi cúng ông Công ông Táo 

Dân ta thường cúng ông Công ông Táo theo phong thủy như thế nào? Nghi lễ cúng là sau khi thắp hương và khấn xong, bạn thắp thêm một tuần hương nữa đợi hương tàn, làm lễ tạ và hóa vàng mã cùng bài vị cũ và phóng sinh cá chép tiễn các Táo chầu trời. Trưa 30 Tết các Táo sẽ về hạ giới và tiếp tục công việc.

Cách cúng tết ông Táo trong miền Nam sẽ không trút lư nhang và thay cọng mới, không thả cá chép trôi sông hay hóa vàng váo mũ thờ vì không thờ.

Ngày 23 tháng Chạp được coi là ngày đầu tiên của Tết Nguyên Đán. Sau buổi cúng, gia đình bắt đầu dọn dẹp, lau chùi nhà cửa, bàn thờ, trang trí nhà cho ngày Tết sắp đến.

Đồ lễ cúng Táo quân cần chuẩn bị 

Đồ lễ cúng ông Công ông Táo gồm có những gì?

Sắm lễ vật cúng ông Táo nhìn chung cần chuẩn bị danh sách đồ cúng bao gồm:

- Hai mũ cánh chuồn cho Táo ông, một mũ không cánh chuồn cho Táo bà. Màu sắc mũ áo thay đổi từng năm theo ngũ hàng. Chẳng hạn, năm hành Kim thì màu vàng, hành Mộc màu trắng, hành Thủy màu xanh, hành Hỏa màu đỏ và hành Thổ màu đen. Ngoài ra, cách thờ cúng ông táo đơn giản của một số gia đình là cúng một cỗ mũ ông Táo hai cánh chuồn, một áo và đôi hia giấy.

- Miền Bắc cúng cá chép, miền Trung cúng ngựa giấy đầy đủ yên, cương, miền Nam cúng một bộ cò bay, ngựa chạy cắt bằng giấy.

- Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo.

Cùng xem sắp mâm cơm cúng ông Táo gồm những gì? Bạn có thể cúng lễ mặn (xôi, gà, thịt lợn luộc không thái, giò, canh măng, nấm, món xào thập cẩm, …) hoặc lễ cúng chay. Ở miền Bắc, nhiều nơi cúng xôi chè (chè bà cốt), ở miền Nam còn có lễ ngọt với đĩa kẹo vừng, đậu phộng.

Đĩa kẹo vừng, đậu phộng trong mâm cúng ông Táo ở miền Nam

- Trầu cau, hoa, mâm quả, vàng mã, 3 chén rượu,...

Hiện nay, có những gia đình bận rộn sử dụng dịch vụ cúng ông Công ông Táo để mua sẵn đồ cúng khiến quá trình chuẩn bị nhanh chóng hơn. Những gia đình không có điều kiện sắm lễ cúng ông Công ông Táo bằng hoa quả, trà bánh, vàng, hương quan trọng vẫn là lòng thành.

Bài khấn ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp

1. Tham khảo văn khấn nôm ông Táo cổ truyền Việt Nam (NXB Văn hóa Thông tin) có thể dùng làm bài cúng ông Công ông Táo năm 2020 tại nhà, ở cửa hàng, cơ quan:

"Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại:…………

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.

Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai giá, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!"

2. Bài văn khấn trong dân gian để thỉnh ông Táo như sau:

"Nam mô a di đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân!

Tín chủ con là :.............

Ngụ tại :.......................

Nhằm ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm Hương dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời :

Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Phỏng theo lệ cũ, Ngài là vị chủ, Ngũ Tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo Quân chứng giám.

Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn Thần, gia ân châm chước. Ban lộc, ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.

Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Cẩn cáo.

Nam mô a di đà Phật! (3 lần)"

Văn khấn nôm cúng ông Công ông Táo

Văn khấn trước khi dọn bàn thờ ngày 23 tháng Chạp

Bạn thắp hương khấn xin phép như sau, sau hơn nửa tuần nhang có thể lau dọn bát nhang và ban thờ:

"Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Con xin tấu lạy 9 phương Trời, 10 phương chư Phật, chư Phật 10 phương.

Con xin tấu lạy vua cha Ngọc Hoàng thượng đế, Hoàng thiên hậu thổ, ngũ phương ngũ thổ long mạch thổ thần đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ con là:………………

Ngụ tại:………………….

Con xin tấu lạy vong linh các cụ gia tiên cửu huyền thất tổ, bà tổ cô và các bà cô các đời, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đó dòng họ X. (họ nhà bạn là gì thì thêm vào) tại…… (nhà ở đâu, quê ở đâu thì thêm vào).

Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp (hoặc 30 tháng Chạp), con xin phép được bao xái lại bàn thờ gia tiên để cho sạch sẽ để tiễn năm cũ, đón năm mới tới, mong chư vị Phật

Thánh, các cụ gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ của họ X, chấp thuận.

Nam mô a di đà phật

Nam mô a di đà phật

Nam mô a di đà phật".

Văn khấn rước ông Táo về nhà ngày 30 Tết

Vào khoảng 23 giờ đến 23 giờ 45 đêm 30 Tết, gia chủ sẽ cúng mời ông Táo về nhà, lễ cúng giống với khi rước ông Táo về trời. Tham khảo bài sớ cúng đưa ông Công Táo về nhà dưới đây:

"Nam mô A di đà Phật (3 lần)

Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát (3 lần)

Việt Nam quốc, …..tỉnh,……huyện…..đường phố, số nhà….

Hôm nay ngày….tháng….. năm

Đệ tử họ tên……..

Kính cáo hoàng thiên, kính xin hậu thổ, chúa đất trong nhà, kính xin tất cả. Đầu năm, năm….vào nhà, giao thừa đúng lễ, tục gia dưới trần. Một năm kính tiễn thần về, hôm nay đáo lai thỉnh Ngài Táo Quân minh niên năm mới năm…..con rước thỉnh ngài về nơi gia đạo, ngự trị ngôi gia số nhà…..đường phố….

Cầu xin tam vị Táo quân, Táo phủ thần quan, Đông trù Tây mạng, nội gia viên trạch, nội gia viên trạch, ngũ phương ngũ hổ, chư vị tiền hiền, cai quản dân gian độ trì tất cả.

Hôm nay năm mới chuẩn bị giao thừa, giao kết âm dương, con rước chư thần về nơi gia trạch, ngôi gia nhà số……bảo hộ độ trì cùng năm mãn tháng, đến hạn tiễn đưa, ở lại ngôi gia độ trì đệ tử, quanh năm suốt tháng làm lụng vất vả, không được đủ đầy, lễ nghi không rõ, thiếu sót chúng sanh thành tâm kinh cáo.

Cung thỉnh Ngài về ngự giá ngôi gia, hóa giải cho chúng con bình an vộ sự, làm đâu được đó, thuận lợi gia đình, may mắn một năm cũng nhờ chư vị, chứng giám độ trì thành tâm khấn cẩn. Cung thỉnh Ngài về ngôi gia đệ tử số nhà…Nhất tâm kính cáo, cầu nguyện hằng đêm, ban phước ban tài, ban cho gia đạo, lớn nhở trong nhà bình an khỏe mạnh, nhất dạ cầu mong, chư thần bảo hộ. A Di đà Phật."

Như vậy, qua thông tin trong bài bạn có lẽ đã giải đáp được các thắc mắc có thể cúng ông công ông táo từ ngày nào, sớm có được không, cúng ông công ông táo nên mua sắm, chuẩn bị những gì với hướng dẫn quy trình cúng ông công ông táo để có thể biết cách sắp xếp cúng ông công ông táo thế nào chuẩn nhất. Bạn đọc cũng có thể xem bài cúng ông Công ông Táo 23 Tết trong bài viết để thực hiện tại nhà.