Mua đất giấy tay có được cấp sổ đỏ không? Việc mua bán và chuyển nhượng loại hình này cần lưu ý những gì? Dưới đây, bất động sản ODT sẽ chưa sẻ những kinh nghiệm và thông tin cần thiết khi mua bán loại hình nhà đất này. 

1. Nhà đất giấy tờ tay là gì?

Nhà đất giấy tờ tay là một hình thức mua bán nhà đất do hai bên tự lập, tự ký với nhau mà không có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Nhà đất giấy tờ tay thường không đảm bảo tính pháp lý và có nhiều rủi ro khi giao dịch mua bán như dễ dẫn tới tranh chấp do không có hợp đồng mua bán, dễ dính lửa đảo, dính quy hoach hoặc giải tán. Ngoài ra, khi mua nhà bằng giấy tờ tay, người mua còn có thể chọn phải những ngôi nhà được xây dựng do lấn chiếm đất công, kênh rạch, nhà không có giấy chứng nhận quyền sở hữu...

Tuy vậy, do giá bán rẻ hơn rất nhiều so với các sản phẩm khác trên thị trường, có khi chỉ bằng 1/2 giá của những loại đất/nhà có sổ đỏ nên nhiều người mua bất chấp những rủi ro để mua nhà đất giấy tờ tay. 

Ngoài ra, nhiều trường hợp mua nhà đất từ họ hàng, bạn bè hoặc người quen, người mua thường vì tin tưởng mà không đòi hỏi người bán phải cho xem giấy tờ nhà hay thực hiện các công việc chứng minh giá trị pháp lý khác.

Bên cạnh đó, không ít trường hợp người mua bị lừa mà mua phải đất ở hoặc nhà ở giấy tờ tay. Môi giới bất động sản bằng mọi cách lừa khách hàng mua những dự án hay công trình không đủ giấy tờ pháp lý, không có sổ đỏ, chỉ được lập bằng giấy tờ tay, sau đó ăn chia tỷ lệ phần trăm giao dịch với người bán sau mỗi giao dịch thành công. 

2. Trường hợp nào mua đất giấy tay vẫn được cấp sổ đỏ?

Mua đất giấy tay (không có công chứng, chứng thực) có được cấp sổ đỏ không? Nếu được thì được cấp sổ đỏ trong trường hợp nào? Đây là những vấn đề mà người mua phải nhà đất giấy tờ tay quan tâm. 

Căn cứ vào quy định tại Khoản 54 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP, người sử dụng đất thuộc một trong các trường hợp sau đây và không thuộc trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 82 Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì người đang sử dụng đất thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu theo quy định của pháp luật về đất đai mà không phải làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất:

• Người sử dụng đất đang sử dụng đất do nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trước ngày 01/01/2008;
• Người sử dụng đất đang sử dụng đất do nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ ngày 01/01/2008 đến trước ngày 01/07/2014 mà có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 và Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.

Trường hợp người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất bằng giấy tờ tay mà thuộc một trong hai trường hợp trên thì vẫn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định. 

Tuy nhiên, đất ở và nhà ở vẫn cần thoả mãn điều kiện để cấp sổ đỏ nếu như muốn được cấp sổ đỏ:

• Nhà, đất đang sử dụng ổn định, phù hợp với quy hoạch.
• Nhà đất không phát sinh tranh chấp, khiếu kiện. 
• Chủ nhà đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo đúng quy định.

3. Thủ tục và hồ xin cấp sổ đỏ

Chuẩn bị hồ sơ xin cấp sổ đỏ gồm:

• Đơn xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 
• Giấy tờ viết tay chứng minh bạn là chủ sở hữu nhà đất
• Bản vẽ nhà ở hoặc công trình xây dựng
• Thẻ căn cước công dân và hộ khẩu thường trú
• Văn bản uỷ quyền nộp hồ sơ
• Bản sao giấy tờ chứng minh việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai

Với những thửa đất và nhà ở mua bán bằng giấy tờ viết tay, quận/huyện sở tại nơi có đất sẽ có trách nhiệm kiểm tra và ký cấp sổ đỏ cho người dân. 

Sau khi nhận được hồ sơ đầy đủ và đúng quy định, quận/huyện sẽ xác minh tình trạng của thửa đất và gửi cho văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc. Văn phòng đăng ký đất đai sẽ in thông tin trên phôi sổ đỏ và gửi lại quận/huyện để tiến hành ký cấp cho người dân. 

4. Nhà đất giấy tờ tay có được chuyển nhượng không?

Nhà đất giấy tờ tay là hình thức mua bán nhà đất tự phát, do thoả thuận giữa người bán và người mua mà không được công chứng, chứng thực bởi cơ quan đất đai. Dó đó, việc chuyển nhượng là vô cùng khó khăn do theo Điều 67, Luật đất đai năm 2013 quy định, hợp đồng chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho hoặc góp vốn quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cần phải công chứng và chứng thực thì mới hợp pháp và có giá trị về mặt pháp lý. 

5. Giải pháp cho người mua đất giấy tay 

Khi mua phải đất giấy tờ tay, để giảm thiểu rủi ro và những rắc rối có thể phát sinh, bạn cần yêu cầu người bán cho xem giấy tờ và thông tin nhà đất để xác định ngôi nhà hay mảnh đất bạn mua có đủ điều kiện để cấp sổ đỏ.

Ngoài ra, hợp đồng mua bán nhà đất cần phải cụ thể, chi tiết với các điều khoản đảm bảo sự rõ ràng, minh bạch. Lập biên bản giao nhận tiền, biên bản giao nhận giấy tờ. Bạn có thể yêu cầu bên bán đưa bản sao giấy tờ nhân thân để làm tin và dễ liên lạc khi cần.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lập vi bằng khi giao dịch, mua bán nhà đất không có sổ đỏ để đảm bảo an toàn khi giao dịch bất động sản.