Vừa qua, Tài chính Doanh nghiệp có phản ánh hành vi trốn thuế trong giao dịch bất động sản tại Cam Lâm, tỉnh Khánh Hoà. Theo đó, tại thửa đất số 82, tờ bản đồ số 29 có diện tích 2720,5m2, thửa đất số 253, tờ bản đồ 29 có diện tích 1654,8m2 được các cá nhân này “phù phép” thành 33 lô nền. Hình thức phân lô bán nền này được dễ dàng thực hiện qua mặt cơ quan chức năng bằng cách “hiến đất làm đường”.

Khu đất được Công ty Cổ phần Imperland và Công ty Cổ phần Thương mại Địa ốc Hưng Thịnh Holdings đang rao bán cho khách hàng, có dấu hiệu trốn thuế.

Theo tìm hiểu của PV, ông Nguyễn Thuyên Nguyên (ngụ tại xã Cam Thành Bắc, huyện Cam Lâm) và Lê Văn Hoà (ngụ tại huyện Thường Tín, Hà Nội) là chủ hai lô đất trên. Hai chủ đất này uỷ quyền cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Năm Châu (quận Hoàng Mai, Hà Nội, ông Nguyễn Đoàn Việt làm Tổng giám đốc) lo thủ tục với cơ quan chức năng và phân ra 33 lô nền.

“Việc kê khai giá chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng, tờ khai thuế nhằm giảm số thuế phải nộp là hành vi trái pháp luật, tiềm ẩn rủi ro pháp lý trong quá trình sử dụng tài sản, như khiếu nại, tố cáo, đền bù… Việc khai sai giá trị tài sản để nhằm giảm tiền thuế phải nộp có thể gây nên những phiền hà, thiệt hại nếu cơ quan thuế, cơ quan bảo vệ pháp luật xác minh khi nghi ngờ có sự gian dối nhằm trốn thuế”, Cục Thuế Hà Nội khuyến cáo.

Tập đoàn Năm Châu được quyền ký kết các hợp đồng bán sản phẩm cho khách hàng. Khi “hợp thức hoá” được việc phân lô, Tập đoàn Năm Châu lại ký kết hợp đồng cho Công ty cổ phần đầu tư và phát triển ImperLand (499 Lương Thế Vinh, phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, ông Đỗ Trọng Kiên làm Tổng Giám đốc) triển khai công tác bán hàng. Sau đó, Công ty Cổ phần Imperland mời thêm Công ty Cổ phần Thương mại Địa ốc Hưng Thịnh Holdings (huyện Hoài Đức, Hà Nội, do ông Trần Xuân Phong làm Tổng Giám đốc) tham gia tìm kiếm và chào bán 33 nền trên.

Nếu khách hàng muốn mua nền thì sẽ thanh toán bằng tiền mặt, hoặc chuyển khoản vài tài khoản cá nhân mang tên Đỗ Trọng Kiên. Tài khoản cá nhân nhận tiền trong giao dịch bất động sản là 19030168647023 của ngân hàng Techcombank. Ông Kiên cũng chính là Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Imperland.

Liên quan đến hành vi này, Luật sư Trần Minh Hùng (Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình, thuộc đoàn Luật sư TP.HCM) khẳng định: “Theo quy định của Luật thuế việc công ty giao dịch, mua bán đều phải chuyển qua tài khoản công ty và phải xuất hoá đơn cho khách hàng. Như vậy, thuế ở đây bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế VAT. Một công ty khi giao dịch bán, chuyển nhượng bất động sản nhưng lại yêu cầu khách chuyển tiền nhận chuyển nhượng vào tài khoản cá nhân. Điều này có dấu hiệu của hành vi trốn thuế. Cơ quan chức năng cần xác minh, sao kê làm rõ dòng tiền, số tài khoản, giao dịch, hợp đồng… nếu có dấu hiệu tội phạm thì cần khởi tố vụ án theo quy định”. 

Thiết nghĩ Cục Thuế Hà Nội, Cục Thuế Khánh Hoà sớm vào cuộc, xác minh hành vi trốn thuế của các cá nhân, doanh nghiệp Tập đoàn Năm Châu và Công ty Cổ phần Imperland

Một luật sư khác còn phân tích thêm, hiện có khá nhiều hình thức trốn thuế khác đang được doanh nghiệp bất động sản thực hiện trong giao dịch để qua mặt ngành thuế. Đơn cử, theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải chịu thuế suất 20%, nhưng các doanh nghiệp địa ốc đang dùng "chiêu" hợp đồng ba bên để lách thuế xuống 2% theo Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Với chiêu này, dù khách hàng mua trực tiếp của chủ đầu tư ở những đợt mở bán đầu tiên, nhưng khi ra hợp đồng mua bán thì thủ tục lại là khách hàng mua lại sản phẩm của một cá nhân nào đó, còn chủ đầu tư chỉ là đơn vị được ủy quyền bán sản phẩm của mình.

Không những trốn thuế trong hoạt động chuyển nhượng, mà trong hoạt động môi giới bất động sản cũng đang diễn ra tình trạng trốn thuế đáng báo động. Khi công ty môi giới trả chi phí môi giới cho nhân viên, thì nhân viên phải nộp thuế thu nhập cá nhân… Thế nhưng, nhiều sàn bất động sản “lách” bằng cách cho nhân viên nhận hoa hồng trực tiếp từ khách hàng với tư cách giữa cá nhân với cá nhân (sau đó trả chi phí lại cho công ty), giúp nhân viên trốn thuế, công ty thoát trách nhiệm.

Khách hàng ký hợp đồng với Công ty Cổ phần Imperland nhưng tiền lại chảy về tài khoản cá nhân 19030168647023 mang tên Đỗ Trọng Kiên.

Mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp năm 2021 là 20% được quy định tại Điều 11 Thông tư 78/2014/TT-BTC, cụ thể như sau:

Trước ngày 01/01/2016: Doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có tổng doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng áp dụng thuế suất 20%.Doanh nghiệp có tổng doanh thu năm trên 20 tỷ đồng áp dụng thuế suất 22%.

Doanh nghiệp mới thành lập trong năm không đủ 12 tháng: Trong năm tạm tính quý theo mức thuế suất 22% (trừ trường hợp thuộc diện được hưởng ưu đãi về thuế); Kết thúc năm tài chính nếu doanh thu bình quân của các tháng trong năm không vượt quá 1,67 tỷ đồng thì doanh nghiệp quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm tài chính theo thuế suất 20%; Doanh thu bình quân của các tháng trong năm đầu tiên không vượt quá 1,67 tỷ đồng thì năm tiếp theo doanh nghiệp được áp dụng thuế suất thuế TNDN 20%.

Từ ngày 01/01/2016 đến nay tất cả các doanh nghiệp đang áp dụng mức thuế suất 20% và 22% chuyển sang áp dụng mức thuế suất 20%.

Các trường hợp đặc biệt: Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí tại Việt Nam từ 32% đến 50%. Căn cứ vào vị trí khai thác, điều kiện khai thác và trữ lượng mỏ doanh nghiệp có dự án đầu tư tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí gửi hồ sơ dự án đầu tư đến Bộ Tài chính để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định mức thuế suất cụ thể cho từng dự án, từng cơ sở kinh doanh.

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác các mỏ tài nguyên quý hiếm (bao gồm: bạch kim, vàng, bạc, thiếc, wonfram, antimoan, đá quý, đất hiếm trừ dầu khí) áp dụng thuế suất 50%. Trường hợp các mỏ tài nguyên quý hiếm có từ 70% diện tích được giao trở lên ở địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thuộc danh mục địa bàn ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp ban hành kèm theo Nghị định số 218/2013/NĐ-CP của Chính phủ áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 40%.