Thủ tướng Phạm Minh Chính

Ngày 18/5, làm việc với Bộ Xây dựng, Thủ tướng Chính phủ gợi mở một số giải pháp giúp ngành xây dựng giải quyết những nhiệm vụ tồn đọng cũng như định hướng chiến lược để phát triển ngành trong thời gian tới.

Bên cạnh việc đánh giá cao các thành tích và đóng góp của ngành vào sự phát triển chung của đất nước, Thủ tướng cũng chỉ ra 8 hạn chế, yếu kém cần khắc phục của ngành xây dựng.

Bộ Xây dựng không nên quản lý trực tiếp các công trình xây dựng

Thủ tướng cho rằng, thể chế, cơ chế, chính sách liên quan đến ngành xây dựng còn nhiều bất cập; cần mạnh dạn phân cấp, phân quyền với tư duy đổi mới.

Do đó, Thủ tướng yêu cầu, quy hoạch phải xứng tầm với sự phát triển kinh tế, văn hóa và trình độ, năng lực của đất nước, xu thế của thời đại. Quy hoạch phải có tầm nhìn dài hạn, có lớp lang, vừa khắc phục những nhược điểm.  

Theo người đứng đầu Chính phủ, thời gian vừa qua, phát triển đô thị chưa bài bản, chưa dựa trên nền tảng vững chắc về xã hội, tự nhiên, nhu cầu thực tiễn và chưa theo kịp xu thế phát triển của thế giới.

Bên cạnh đó, Thủ tướng gợi ý việc phân cấp quản lý nhà nước cần mạnh mẽ hơn; nhất là việc phân cấp cho các địa phương về thanh tra, kiểm tra, giám sát trong quản lý xây dựng.

“Bộ không nên quản lý trực tiếp các công trình xây dựng, rất mệt mỏi, rất mất thời gian. Cách làm này trong thời bao cấp thì phù hợp, nhưng hiện nay không còn phù hợp nữa”, Thủ tướng gợi mở.

Thủ tướng chỉ ra, thị trường bất động sản chưa thực sự được kiểm soát, chưa có chiến lược cụ thể, chưa gắn với chiến lược phát triển nhà ở một cách hài hòa, hợp lý. Dòng tiền đang chủ yếu hướng vào phân khúc bất động sản dành cho người giàu, trong khi phân khúc nhà ở cho người thu nhập thấp còn thiếu.  

Cũng theo Thủ tướng các khu chung cư cũ đang chiếm một nguồn lực lớn của xã hội nhưng chưa có cơ chế hiệu quả, phù hợp để cải tạo, xây dựng lại, giải phóng các nguồn lực này. Chưa thực hiện tốt quy định dành 20% quỹ đất tại các dự án để phát triển nhà ở xã hội. Công tác quản lý nhà nước ở địa phương còn nhiều bất cập; trình tự, thủ tục hành chính còn nhiều vướng mắc, cản trở quá trình phát triển.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phải có bước đi đồng bộ, cụ thể để khắc phục các hạn chế, yếu kém này, mà trước hết phải thay đổi tư duy và nhận thức.

Tại sao tư nhân đầu tư rất nhiều vào các nghĩa trang mà không có ai đầu tư vào công viên?

Thời gian tới, Thủ tướng cho rằng Bộ Xây dựng phải tiếp tục và khẩn trương rà soát văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước để sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành mới nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển.

Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế chính sách khắc phục những yếu kém, tồn tại, ưu tiên chính sách và nguồn lực cho các vấn đề, các ngành, các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm.

Ngành xây dựng cũng cần coi trọng, nâng tầm công tác quy hoạch kiến trúc. Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh công tác quy hoạch dứt khoát phải do nhà nước nắm, không giao cho doanh nghiệp làm quy hoạch. Công tác quy hoạch phải hướng tới mục tiêu phát triển sản xuất kinh doanh, từ đó thu hút dân cư và phát triển lĩnh vực bất động sản, phát triển đô thị.

“Nếu quy hoạch chỉ quan tâm tới xây dựng nhà ở, mất cân đối cung cầu, không phát triển sản xuất kinh doanh thì sẽ làm lãng phí nguồn lực xã hội”, Thủ tướng chỉ rõ.  

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi với Phó thủ tướng Lê Văn Thành, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị. 

Thủ tướng cũng yêu cầu ngành xây dựng tăng cường quản lý và phát triển đô thị để trở thành một ngành kinh tế quan trọng, kéo theo nhiều lĩnh vực cùng phát triển; xây dựng thể chế, cơ chế chính sách để phát triển hạ tầng theo hướng đồng bộ, chiến lược, lâu dài, kể cả hạ tầng đô thị và nông thôn. 

Cùng với đó, ngành cần có chiến lược chủ động phát triển thị trường bất động sản hợp lý, hài hòa. “Phải điều tiết bằng quản lý nhà nước, bằng cơ chế thuế, tránh tình trạng dòng vốn chỉ chảy vào chung cư cao cấp, biệt thự, mua để đấy không sử dụng, trong khi các đối tượng thu nhập thấp thiếu nhà ở”, Thủ tướng nói và nhấn mạnh, chiến lược phát triển bất động sản phải gắn với công bằng và tiến bộ xã hội.

Ngoài ra, Thủ tướng cho rằng ngành xây dựng cần thiết kế các cơ chế, chính sách để huy động các nguồn lực xã hội, nhất là cơ chế hợp tác công tư.

Thủ tướng đặt vấn đề “tại sao tư nhân đầu tư rất nhiều vào các nghĩa trang mà không có ai đầu tư vào công viên? Tại sao có những công viên lớn với hàng trăm người làm việc mà vẫn ngày càng xuống cấp?” và cho rằng thực tế này đặt ra những câu hỏi cần giải đáp về mặt cơ chế, chính sách để thu hút các nguồn lực đầu tư cho xây dựng công viên, các công trình công cộng phục vụ người dân, nhà ở và cả trụ sở cơ quan nhà nước...

Trên cơ sở nguyên tắc chung là hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư, người dân và chia sẻ khi có rủi ro, Thủ tướng cho rằng việc triển khai cơ chế hợp tác công tác phải hết sức sáng tạo, linh hoạt, tỉnh táo, không cứng nhắc, phù hợp với tình hình thực tiễn.

"Không nên đặt ra mức tối thiểu để huy động nguồn lực xã hội, mà ngược lại, thu hút được chỉ 1 đồng vốn tư nhân cũng quý”, Thủ tướng nhấn mạnh.