Tại Diễn đàn bất động sản mùa Thu lần thứ nhất vừa diễn ra, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia phân tích, thị trường bất động sản hiện nay không hề khủng hoảng mà đây là khó khăn chung của thế giới. Nếu có thì chỉ “khủng hoảng niềm tin” chứ không phải “khủng hoảng thị trường” hay nói cách khác đây đang là giai đoạn thanh lọc thị trường theo chiều hướng công khai, minh bạch và hiệu quả hơn.

Do đó, TS. Cấn văn Lực đề xuất, về cách tiếp cận của thị trường, nên nhớ rằng thị trường bất động sản cũng như các thị trường khác cần được kiến tạo để phát triển nhưng vẫn cần kiểm soát rủi ro, vì thế, cần phát triển hài hoà cân bằng hơn từ cung cầu, giá cả đến quy hoạch; cần hoàn thiện thể chế theo hướng sửa Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng… đúng hạn, chất lượng; cân nhắc phương án tiếp tục thực hiện Nghị định 65 (năm 2022) từ đầu năm 2024.

Phần lớn các chuyên gia nhận định năm 2024 là thời điểm thị trường bất động sản phục hồi.

Riêng với doanh nghiệp bất động sản, TS. Lực khuyến nghị, thị trường hiện tại rất khó khăn nên doanh nghiệp hãy lên tiếng cho trúng và đúng để cùng tháo gỡ. Cụ thể, cần quyết tâm thanh toán nợ nần; cơ cấu lại, đa dạng hóa sản phẩm, nguồn vốn; minh bạch trong việc quản lý; quản trị rủi ro tốt hơn. Đặc biệt, bất động sản xanh rất cần được quan tâm vì đây là xu hướng tất yếu.

Đánh giá về thị trường bất động sản thời gian qua, ông Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết: Trước đây, thị trường, doanh nghiệp chờ đợi Chính phủ tháo gỡ nhưng hiện nay doanh nghiệp và Chính phủ cùng tháo gỡ, đồng hành. Tuy nhiên, qua làm việc với Tổ công tác của Chính phủ, nhiều vấn đề còn gây ra khó khăn, vướng mắc.

“Để các chính sách, giải pháp, biện pháp của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ Xây dựng cùng các ban, ngành đề ra đạt được kết quả như mong đợi thì cần có thời gian, và cần có sự vào cuộc phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp, ban, ngành, sự ủng hộ, đồng tình của người dân và coi đây là nhiệm vụ cấp bách quan trọng thuộc thẩm quyền cơ quan nào thì cơ quan đó phải có trách nhiệm giải quyết”, ông Hải nhận định.

Thông tin về Đề án xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, ông Hoàng Hải cho biết, thị trường bất động sản thiếu phân khúc này, nhà ở xã hội là giải pháp quan trọng để bổ sung nguồn cung phù hợp cũng như điều tiết thị trường. Kết quả là đã hoàn thành 41 dự án với quy mô 9.416 căn, đang tiếp tục triển khai 294 dự án, quy mô 288.499 căn.

Cũng tại diễn đàn, các chuyên gia đã đưa ra nhiều nhận định về thời điểm và những yếu tố tác động đến sự phục hồi của thị trường bất động sản. 

PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nhận định trong giai đoạn hiện nay, thị trường bất động sản có những động lực để phục hồi như: Sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, các Bộ, ban, ngành; Thị trường bất động sản đang tiếp tục quá trình tái cấu trúc ở các phân khúc, đặc biệt với nhà ở cao cấp, du lịch nghỉ dưỡng; Đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đã đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc thị trường.

Từ đây, ông Thịnh kiến nghị Chính phủ cần quan tâm, chỉ đạo chính quyền địa phương thực hiện kiểm tra, rà soát những khó khăn của địa phương và phối hợp sát sao với Bộ, ban, ngành giải quyết. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư nên xem xét và chuẩn bị nguồn lực khi lãi suất đã xuống thấp, trong thời điểm phù hợp thì nên tham gia thị trường.

TS. Nguyễn Văn Đính cũng đã đưa ra dự đoán quý 4 năm 2023 là thời điểm bắt đầu phục hồi. “Từ quý 3 năm nay đã có nhiều tín hiệu mừng, tất nhiên so với thời điểm 2018 - 2019 thì vẫn còn xa, chỉ là con số vài nghìn so với vài chục nghìn lượt giao dịch trong quá khứ. Nhưng trong thời điểm khó khăn này, vài nghìn đã là một con số đáng khích lệ, có nhiều tín hiệu đáng mừng để tạo động lực cho quý IV/2023 và quý I/2024, chúng tôi hy vọng có nhiều khởi sắc khi các chính sách tháo gỡ khó khăn có tác động tốt với thị trường”, ông Đính cho biết.

Theo TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch VNREA, từ quý 3/2023 đến hai quý đầu của năm 2024 sẽ thấy nhiều hơn các điểm sáng tích cực. Trong đó, phân khúc nhà ở xã hội, bất động sản công nghiệp sẽ có nhiều dấu hiệu tích cực nhất.

Trong khi đó, PGS.TS. Ngô Trí Long thì bày tỏ kỳ vọng thị trường bất động sản sẽ bắt đầu phục hồi vào cuối quý 4/2023, theo đó, những khó khăn không thể xử lý ngày một ngày hai nên phải đến quý 4 năm sau mới phục hồi rõ nét.

TS. Cấn Văn Lực nhận định, thị trường bất động sản đã và đang phục hồi, tất nhiên so với thời điểm hoàng kim thì mới chỉ phục hồi được khoảng 20-30%. Tới đây, thị trường bất động sản sẽ diễn biến theo kịch bản tốt hơn, cú hích lớn sẽ bắt đầu từ đầu quý 1/2024, bởi lãi suất đã và đang giảm; độ ngấm của chính sách tại thời điểm đó cũng sẽ tốt hơn, đặc biệt với mức độ tường minh khi 4 luật được Quốc hội thông qua trong tháng 10 sắp tới. Ngoài ra, những vụ việc vi phạm pháp luật, pháp lý trong năm nay về cơ bản sẽ được xử lý; thời điểm đó, tình hình phục hồi kinh tế và vĩ mô của Việt Nam, thế giới cũng sẽ rõ nét hơn.

PGS.TS. Trần Kim Chung nhìn nhận, hiện, thị trường bất động sản đang ở thời điểm cơ hội chắc chắn nhiều hơn thách thức mà cơ hội lớn nhất là đang hoàn thiện các quy hoạch và pháp luật liên quan đến thị trường bất động sản.

TS. Lê Xuân Nghĩa khi phân tích thị trường lại chỉ ra hai vấn đề cần tập trung xử lý liên quan tới vấn đề quản lý điều hành thị trường cũng như tình trạng khủng hoảng phân khúc, trong đó chú ý đặc biệt tới nhà ở giá rẻ, điểm mấu chốt để thị trường bất động sản đi lên. Hơn nữa, cần phải có quỹ cho vay nhà ở hoặc quỹ tín thác nhà ở.

GS.TSKH. Đặng Hùng Võ chia sẻ, để “giải cứu” thị trường bất động sản, cần có sự vào cuộc quyết liệt và đặc biệt là thông minh của toàn hệ thống chính trị. Bởi vì ách tắc lớn nhất của thị trường bất động sản nằm ở quy hoạch và pháp luật.

Kết luận buổi toạ đàm, TS. Võ Trí Thành khẳng định, thị trường còn đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng đã nhận diện được khó khăn và thời điểm khó khăn nhất đã vượt qua. Phần lớn chuyên gia đều dự báo, năm 2024 có thể phục hồi. 

Tuy nhiên, TS. Thành cũng cho biết sự quyết liệt của Chính phủ trong việc điều hành chính sách, trong việc hoàn thiện pháp lý và đặc biệt là thực thi chính sách cùng với đó là thị trường cần tái cấu trúc, niềm tin dần dần sẽ quay trở lại là những điều kiện tiên quyết để thị trường phục hồi.

Sau cùng, TS. Võ Trí Thành nhấn mạnh "trong tất cả các kênh đầu tư, bất động sản vẫn là kênh chúng ta nên quan tâm". 

Hoàng Tư