Theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), hiện nay, “pháp lý” và “nguồn vốn” đang là hai khó khăn chính và cơ hữu của thị trường bất động sản. Mặc dù Chính phủ đã ban hành rất nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ và giải quyết nhưng cho tới thời điểm hiện tại, hai khó khăn này vẫn chưa thực sự tìm được hướng giải quyết dứt điểm.

Thực tế, có hàng ngàn dự án khó triển khai, bị đắp chiếu vì vướng mắc pháp lý, phải dừng lại để rà soát. Và cũng có rất nhiều những dự án bị đứt gãy tiếp cận tín dụng, vốn đầu tư từ khách hàng. Đặc biệt, là các dự án đang dở dang trong khâu giải phóng mặt bằng, chờ duyệt tiền sử dụng đất, đang xây dựng…dẫn đến tình trạng trì trệ. Việc cả khách hàng và nhà đầu tư cùng gặp khó trong khâu tiếp cận dòng tiền khiến cho thanh khoản trên thị trường bị ách tắc, đóng băng mọi giao dịch, ngưng trệ mọi hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh…

VARS kiến nghị thu hồi Thông tư 06 để gỡ khó cho thị trường bất động sản.

VARS cũng cho rằng, Nghị quyết số 33/NQ-CP (Nghị quyết 33) thể hiện một cách rõ ràng và quyết liệt mục tiêu tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn tín dụng, nhằm khơi thông dòng vốn cho thị trường bất động sản, góp phần tăng thanh khoản cho thị trường. Thông qua việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người mua nhà và đầu tư thuận lợi trong khâu tiếp cận các nguồn vốn tín dụng với mức lãi suất ưu đãi. Nhờ đó, các dự án khả thi, hiệu quả sẽ có cơ hội được thực hiện, góp phần cải thiện nguồn cung cho thị trường.

Tuy nhiên, Thông tư 06/2023/TT-NHNN (Thông tư 06) gần như không bám trúng tinh thần của Nghị quyết 33. Chưa chỉ rõ các đối tượng được hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn về tín dụng. Trong khi đó, lại chỉ ra những đối tượng không được vay một cách chung chung, mơ hồ khiến cho các ngân hàng thương mại, nếu không có thiện chí cho vay sẽ dễ dàng từ chối hồ sơ của khách hàng một cách “đúng quy định”.

Hội môi giới nêu ra những bất cấp nếu Thông tư 06 được áp dụng. Cụ thể, thứ nhất là các dự án đang bị vướng mắc pháp lý hoặc đang thiếu vốn chưa đủ điều kiện để triển khai tiếp. Nếu không được cho vay thì doanh nghiệp coi như bị “đứng hình”, không có cơ hội xoay chuyển. Điều này chẳng khác nào “thấy chết mà không cứu”.

Thứ hai, hiện nay M&A đang được coi là một kênh góp phần hỗ trợ tích cực, mở ra lối thoát cho doanh nghiệp và cho cả thị trường. Khi các chủ đầu tư gặp khó khăn, đứng trên nguy cơ “chết chìm trên đống tài sản” có thể bán bớt một phần tài sản để cứu các phần tài sản còn lại. Nhờ đó các dự án có cơ hội được tái khởi động, nguồn cung trên thị trường cũng từ đó ra tăng. Thay vì tạo điều kiện, nới nỏng và hỗ trợ cho hoạt động M&A, Thông tư 06 có nguy cơ sẽ khiến hoạt động này trở lên khó khăn hơn.

Thứ ba, các quy định, thủ tục thể hiện trong Thông tư 06 còn nhiều điểm chưa rõ, rất dễ khiến thị trường thêm rối. Từ đó, kéo dài thời gian chững của thị trường, ảnh hưởng đến quá trình “hồi sức” của thị trường.

Theo quan điểm của VARS, thời điểm này nên thu hồi lại Thông tư 06 và nghiên cứu, ban hành nghị định có nội dung bám sát và đúng theo tinh thần của Nghị quyết 33 Nghị định này nên đi theo hướng làm rõ đối tượng được vay, gặp khó khăn do pháp lý mâu thuẫn/ khó về vốn buộc phải dừng giải phóng mặt bằng/ nộp tiền sử dụng đất/ mua lại các doanh nghiệp khó; phương án cho vay đối với những đối tượng đặc biệt; cơ chế giám sát, bảo đảm hiệu quả sau cho vay; thủ tục cho vay cần quy định chi tiết, rõ ràng....

Thông tư 06 ban hành ngày 28/6, có hiệu lực ngày 1/9 tới đây, của Ngân hàng Nhà nước sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016, quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng.

Thông tư 06 có nhiều nội dung đổi mới, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn ngân hàng, góp phần cung ứng thêm vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, phục hồi phát triển kinh tế. 

Tuy nhiên, cũng có nhiều nội dung khiến doanh nghiệp, nhất doanh nghiệp bất động sản, cho là rào cản, khó tiếp cận vốn.

Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu các cơ quan liên quan nghiên cứu sửa đổi Thông tư 06 để tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp.

Cụ thể, Thủ tướng ký công văn hoả tốc số 746/TTg-KTTH ngày 16/8/2023 giao Phó thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì họp ngay với Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan để nghiên cứu sửa đổi Thông tư 06, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp.

An Tú