Doanh nghiệp gỗ và cao su là những doanh nghiệp “kêu cứu” trong việc chậm hoàn thuế GTGT nhiều nhất với con số lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA) gửi văn bản tới Cục Thuế TP.HCM để mong “được tháo gỡ” cho 10 doanh nghiệp chuyên mua bán, xuất khẩu cao su bị chậm hoàn thuế GTGT với số tiền hơn 171 tỷ đồng. 

Trong đó, Công ty TNHH Thương mại Hòa Thuận là một doanh nghiệp xuất khẩu cao su lớn với doanh thu hằng năm trung bình khoảng 24 triệu USD. Theo công ty, mặc dù không nằm trong số các doanh nghiệp được xác định rủi ro cao về thuế nhưng từ năm 2021 đến nay, công ty chưa được hoàn số tiền thuế GTGT tới 50 tỷ đồng.

Nhiều doanh nghiệp "than" chậm hoàn thuế GTGT.

Tiếp theo đó là Công ty TNHH MTV Thắng Thắng Lợi (buôn bán cao su) có số tiền thuế GTGT chậm hoàn là 35 tỷ đồng; Công ty TNHH TM Hoàng Dũng (mua bán, sản xuất, chế biến mủ cao su) gần 23 tỷ đồng; Công ty TNHH Hóa nhựa Đông Dương (mua bán xuất nhập khẩu cao su, hóa chất công nghiệp) gần 23 tỷ đồng…

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, thống kê sơ bộ cho thấy số tiền thuế GTGT của doanh nghiệp chế biến - xuất khẩu gỗ chưa được hoàn đến nay là 6.100 tỷ đồng. Trong đó, các doanh nghiệp xuất khẩu dăm gỗ khoảng trên 4.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp gỗ dán cũng chưa được hoàn thuế trên 500 tỷ đồng; số còn lại khoảng 1.600 tỷ các doanh nghiệp viên nén và chế biến xuất khẩu các sản phẩm gỗ khác.

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng, việc chậm trễ hoàn thuế hiện nay xuất phát từ hướng dẫn của Tổng cục Thuế coi gỗ và các mặt hàng gỗ được làm từ gỗ rừng trồng trong nước là các mặt hàng có độ rủi ro cao về thuế, do đó yêu cầu các cục thuế địa phương phối hợp với các cơ quan công an, hải quan, chính quyền địa phương… tăng cường giám sát trong việc xác minh nguồn gốc gỗ.

Ngoài ra, các yêu cầu chi tiết của cơ quan thuế về việc xác minh nguồn gốc gỗ nguyên liệu không nhất quán với các quy định có liên quan theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Điều này khiến thời gian hoàn thuế GTGT cho doanh nghiệp kéo dài. Có hồ sơ doanh nghiệp nộp đến 2 năm cũng không nhận được phản hồi dù quy định thời gian hoàn thuế không quá 40 ngày kể từ khi cơ quan thuế tiếp nhận hồ sơ.

Các doanh nghiệp đề nghị cơ quan thuế nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc trong việc hoàn thuế GTGT để doanh nghiệp có nguồn vốn quay vòng sản xuất đặc biệt trong bối cảnh khó khăn hiện nay.

Tại cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, trong báo cáo về công tác dân nguyện của Quốc hội cũng phản ánh tình trạng chậm hoàn thuế GTGT. Đơn cử như tình trạng Công ty An Phát với số tiền hơn 11 tỷ đồng từ các năm 2020, 2021.

Chia sẻ về vấn đề này, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Vũ Chí Hùng cho biết, theo Luật Thuế và thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính thì hồ sơ hoàn thuế GTGT được phân làm hai trường hợp gồm hồ sơ kiểm tra trước hoàn thuế sau và hồ sơ hoàn thuế trước kiểm tra sau.

Đối với hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước kiểm tra sau nếu đáp ứng đủ điều kiện về hoàn thuế GTGT theo quy định thì cơ quan thuế hoàn toàn kịp thời, đúng quy định. Các hồ sơ thuộc diện kiểm tra trước khoản thuế sau thì cần phải kiểm tra để có cơ sở giải quyết, xử lý hoàn thuế theo quy định.

Qua rà soát các thông tin trong những năm gần đây, cơ quan thuế nhận thấy một số doanh nghiệp hoàn thuế xuất khẩu các mặt hàng gỗ, lâm sản có rủi ro cao. Do đó, cơ quan thuế phải thực hiện công tác kiểm tra và xác minh. Có một số đối tượng đã lợi dụng cơ chế chính sách của nhà nước để gian lận và chiếm đoạt tiền hoàn thuế.

“Trên tinh thần chống gian lận trong hoàn thuế GTGT, Tổng cục thuế đã báo cáo Bộ Tài chính có những giải pháp liên quan đến việc xác minh. Bộ Tài chính đã rà soát các quy định tại Luật Thuế, quản lý GTGT và các văn bản hướng dẫn về đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, thuế suất và các điều kiện về hoàn thuế GTGT đối với hàng hóa xuất khẩu và rà soát các quy định về thủ tục hoàn thuế”, ông Vũ Chí Hùng nhấn mạnh.

Đơn cử như tại Tp.HCM, qua rà soát thông tin dữ liệu doanh nghiệp tại địa bàn Tp.HCM có 1.105 doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động (994 doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, 111 doanh nghiệp tạm dừng hoạt động), chiếm tỷ lệ 14,5% so với số liệu cả nước. Đặc biệt trong những doanh nghiệp này, có 22 doanh nghiệp nằm trong vụ án đã khởi tố, điều tra về tội mua bán hóa đơn bất hợp pháp trong thời gian qua.

Ngoài ra, Cục Thuế Tp.HCM chuyển hồ sơ của 3 doanh nghiệp trực tiếp đề nghị hoàn thuế GTGT sang cơ quan công an để phối hợp điều tra, xác minh trong đó có 2 hồ sơ của doanh nghiệp hoàn thuế xuất khẩu đối với mặt hàng hàng cao su, nguyên nhân do doanh nghiệp mua hàng của doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế.

Bài 2: Doanh nghiệp sử dụng thủ đoạn “tinh vi” gian lận hoàn thuế GTGT

An Nhiên