Tháng 4/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 41/NQ-CP, trong đó có nội dung: giao cho Bộ Xây dựng “đề xuất đổi mới phương thức, cơ chế chính sách để giải quyết căn bản nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp; phối hợp với các địa phương, đặc biệt là TP. Hà Nội và TP. HCM tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của người thu nhập thất, nhất là công nhân”.

Thực hiện nội dung trên, Bộ Xây dựng đã gợi ý 8 giải pháp khuyến khích phát triển các dự án nhà ở thương mại giá thấp, gồm: là dự án nhà chung cư cao tầng, căn hộ có có diện tích không quá 70 m2; chủ đầu tư dự án được giảm 50% tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất trong phạm vi dự án (trường hợp chủ đầu tư dự án đã nộp tiền sử dụng đất, thì được hoàn trả 50% tiền sử dụng đất), được chậm nộp tiền sử dụng đất trong thời hạn tối đa 24 tháng kể từ ngày được giao thuê đất;

Được vay lãi suất ưu đãi, với mức lãi suất có thể ở mức 7-8%/năm; không khống chế lợi nhuận của chủ đầu tư, nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng công trình nhà ở; được miễn thủ tục thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở, trường hợp đã thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở, thì được miễn giấy phép xây dựng;

 Hình minh họa

 Khi lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết khu vực đô thị phải bố trí tỷ lệ quỹ đất ở để xây dựng nhà ở thương mại giá thấp, dự kiến khoảng 30% tổng diện tích đất dự án; có cơ chế hỗ trợ giải phóng mặt bằng, rút ngắn thủ tục lựa chọn chủ đầu tư, để sớm triển khai các dự án nhà ở thương mại giá thấp.

Đồng thuận với các giải pháp nêu trên, tuy nhiên HoREA chỉ ra hiện vẫn còn một số vướng mắc trong việc phát triển nhà ở thương mại giá thấp cần được tháo gỡ.

Cụ thể, về tiền sử dụng đất, Khoản (1.a) Điều 110 Luật Đất đai quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất trong một số trường hợp, nhưng lại “trừ dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại”. HoREA cho rằng lẽ ra nhà ở thương mại giá thấp cần phải có cơ chế chính sách hỗ trợ để khuyến khích phát triển.

Bên cạnh đó, Điều 16 Luật Đầu tư chưa có cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư đối với các dự án nhà ở thương mại giá thấp và kể cả dự án nhà ở xã hội. Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cũng chưa có chính sách miễn thuế đối với dự án nhà ở thương mại giá thấp (kể cả chưa có ưu đãi thuế đối với dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê).

Ngoài ra, trong các chương trình tín dụng theo chỉ đạo của chính phủ, bao gồm chương trình cho vay 5 nhóm, lĩnh vực ưu tiên, chưa có chương trình tín dụng cho nhà ở thương mại giá thấp.

 Hình minh họa

Vì vậy, HoREA đề xuất chính phủ có thể quy định giảm 50% tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất trong phạm vi dự án nhà ở thương mại giá thấp (trường hợp chủ đầu tư dự án đã nộp tiền sử dụng đất, thì được hoàn trả 50% tiền sử dụng đất); được chậm nộp tiền sử dụng đất trong thời hạn tối đa 24 tháng kể từ ngày được giao thuê đất.

Về thuế, hiệp hội này đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho thực hiện thí điểm chính sách ưu đãi thuế đối với dự án nhà ở thương mại giá thấp, cụ thể là được giảm 50% thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; còn đối với dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê (100% căn hộ dùng để cho thuê) được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, để thống nhất với Khoản (1.b) Điều 58 Luật Nhà ở và Khoản 2 Điều 9 Nghị định 100/2015/NĐ-CP.

Về ưu đãi đầu tư, nhân dịp Quốc hội đang xem xét dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi), HoREA đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét sửa đổi, hoàn thiện Khoản (5.c) Điều 16 dự thảo Luật Đầu tư, theo hướng thực hiện “ưu đãi đầu tư” đối với “dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại giá thấp”, theo hướng: “Dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại theo quy định của pháp luật về nhà ở, trừ dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại giá thấp theo quy định của Chính phủ”.

Ngoài ra, HoREA cũng đề xuất “nâng trần” giá bán nhà ở thương mại giá thấp tại Hà Nội và TP. HCM lên tối đa 25 triệu đồng/m2.