Lê Ngọc Ánh, Trưởng phòng phân tích Esperio

Thông tin chi tiết hơn có sẵn trên Trang Web Của Nhà môi Giới Esperio

 

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có hành động hạ lãi suất tái cấp vốn từ 6,00% xuống 5,50%, đây là lần đầu tiên kể từ tháng 9 năm 2022 khi SBV tăng lãi suất tái cấp vốn từ 5,00% lên 6,0% . Hành động này được xem là dấu hiệu rõ ràng cho sự nỗ lực của NHNN nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đang suy giảm trong nước. Đây là lần điều chỉnh lãi suất thứ hai trong cùng tháng 3 sau khi NHNN hạ lãi suất chiết khấu xuống 3,5% từ mức 4,5% trước đó.

 

Tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Việt Nam giảm mạnh xuống 3,3% so với cùng kỳ năm ngoái là điều nằm ngoài dự báo của các bên phân tích khi mà Việt Nam luôn đạt mức tăng trưởng kinh tế trên 8% trong các năm qua. Các tổ chức kinh tế lớn dự kiến GDP sẽ tăng từ 4,8% lên 6,1% trong ba tháng đầu năm 2023. Sự chậm lại này là do lĩnh vực sản xuất giảm 0,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này là do xuất khẩu với các đối tác thương mại lớn trở nên kém đi. Nền kinh tế Việt Nam chủ yếu được hỗ trợ bởi xuất khẩu với Hoa Kỳ, nước nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, tiêu thụ khoảng 30% hàng xuất khẩu của đất nước. Theo dữ liệu mới nhất, doanh số bán lẻ của Hoa Kỳ đã giảm 1,0% so với tháng trước trong tháng 3 trong khi doanh số bán lẻ chỉ tăng 2,94% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn nhiều so với mức 5,9% dự kiến. Có thể thấy hoạt động tiêu dùng ở Mỹ đang có sự chững lại.

Sự sụt giảm trong lĩnh vực sản xuất cũng đi kèm với hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, đã giảm xuống 2,0% so với cùng kỳ năm ngoái trong Quý 1 năm 2023 so với 6,7% trong ba tháng cuối năm 2022. Lĩnh vực nông nghiệp tăng trưởng 2,0% trong khi lĩnh vực dịch vụ có đà tăng trưởng 6,8% so với cùng kỳ.

 

Sự sụt giảm mạnh từ doanh số bán lẻ của Mỹ có thể sẽ được bù đắp bởi Trung Quốc, nhà nhập khẩu lớn thứ hai các sản phẩm của Việt Nam với 17% kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Nền kinh tế của Trung Quốc đang phục hồi sau khi mở cửa trở lại và đạt mức tăng trưởng GDP 4,0% hàng năm trong Quý 1 năm 2023, cao hơn nhiều so với mức 2,9% trong quý cuối cùng của năm 2022. Nền kinh tế Trung Quốc có thể là động lực chính duy nhất cho nền kinh tế toàn cầu với doanh số bán lẻ tăng 7,4% trong tháng 3, mức tăng đột biến lớn nhất kể từ tháng 7 năm 2021.

 

Tuy nhiên, lý do chính cho sự tăng trưởng chậm lại này có thể là do sự đổ vỡ từ hệ thống ngân hàng gần đây ở Hoa Kỳ và Châu Âu, nơi tiêu thụ hơn 10,5% hàng xuất khẩu của Việt Nam và là nhà nhập khẩu lớn thứ ba của đất nước. Và có thể do ảnh hưởng của việc này mà mà Giám đốc điều hành JPMorgan Chase & Co, Jamie Dimon đề cập rằng “cuộc khủng hoảng hiện nay vẫn chưa kết thúc, và ngay cả khi nó ở phía sau chúng ta, sẽ là hậu quả từ nó trong nhiều năm tới". Ông cũng nói rằng tâm lý của người tiêu dùng Mỹ vẫn còn rất tốt nhưng tình hình đối với hệ thống ngân hàng và chi phí đi vay có thể khiến nhiều người cho vay trở nên thận trọng hơn, điều này sau đó có thể hạn chế chi tiêu của người tiêu dùng. Các tiêu chuẩn cho vay ở Mỹ đã được thắt chặt và điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến doanh số bán hàng. SVB đang cố gắng bổ sung thanh khoản cho lĩnh vực ngân hàng trong nước, nhưng ngân hàng này cũng có rủi ro riêng khi lĩnh vực bất động sản bị suy giảm do các chủ đầu tư tiếp tục vỡ nợ trái phiếu, giống như công ty xây dựng tập đoàn Novaland đã chậm thanh toán vào tháng Hai . Số vụ phá sản giữa các nhà phát triển bất động sản đã tăng 38,7% vào năm 2022. Những nỗ lực nới lỏng tiền tệ của NHNN trong tháng qua không đủ bù đắp cho việc thắt chặt tiền tệ ở Mỹ trong khi các tổ chức ngân hàng và cơ quan quản lý tiền tệ của châu Âu tiếp tục chsinh sách thắt chặt. Điều này có nghĩa là, việc thắt chặt tiền tệ toàn cầu trên khắp Đại Tây Dương có thể giảm bớt vào nửa cuối năm 2023. Điều này có thể giúp cho NHNN có thể giữ đồng nội tệ của mình một cách ổn định và tránh gây bất ổn cho hệ thống tài chính bất chấp việc thắt chặt tiền tệ ở các quốc gia đối tác thương mại.

 

Đây sẽ là một kịch bản lạc quan khi GDP chạm mức tăng trưởng thấp nhất vào đầu năm 2023 và phục hồi trong suốt thời gian còn lại của năm. Bất kỳ loại suy thoái nào ở Hoa Kỳ trong năm nay đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế ở Việt Nam, làm giảm mức tăng trưởng xuống 6,5% và thậm chí thấp hơn. Sự phục hồi mạnh mẽ của Trung Quốc có thể giúp tốc độ tăng trưởng chung lên gần 7% vào năm 2023. Nhưng đây là một kịch bản khá lạc quan nếu nhìn từ bối cảnh hiện tại.